آموزش امدادرسانی به بیمارانی که دچار گرفتگی راه تنفسی شده‌اند | از نفس افتاده
همه فوریت‌های پزشکی مهم هستند، در بین آنها موقعیت‌هایی مانند بسته شدن راه‌تنفسی از آن اتفاقاتی است که تا رسیدن نیرو‌های امدادی هم نمی‌توان صبر کرد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ شخصیت شوخ‌طبعی دارد. از آن آدم‌هایی که کم پیش می‌آید در جمعی باشند و بساط خنده و شوخی پهن نباشد. آن‌قدر مسخره‌بازی درمی‌آورد که خیلی‌وقت‌ها شوخی و جدی‌اش را نمی‌فهمی. همین چند هفته پیش که یکی از آن دورهمی‌های دوستانه، پس از چند ماه وقفه، برگزار شد، چنان جدی در نقش خودش فرو رفته‌بود که وقتی تکه‌ای شیرینی توی گلویش پرید و پیش چشم همه بال‌بال می‌زد، هنوز فکر می‌کردیم بخشی از استدآپ کمدی‌اش را اجرا می‌کند. صورتش که به کبودی گذاشت، تازه شک به جانمان افتاد که نکند بازی نباشد.
قسمت تلخ ماجرا اینجا بود که پس از آن شوک، همه هول شده‌بودند و کسی نمی‌دانست چه واکنشی باید نشان بدهد. کمی بعد پیشنهاد‌ها از هرسو سرازیر شد؛ از لیوان آب تا مشت گره کرده، ولی هیچ‌کدام اثری نداشت تا اینکه جوان‌ترین فرد جمع که تازه از راه رسیده بود، با یک ترفند ساده غائله را خواباند. موضوعی که از آن روز مانند خوره به جانم افتاده‌است؛ «اگر او از راه نمی‌رسید یا کمی دیرتر رسیده بود، چه اتفاقی می‌افتاد؟» حتم دارم شما هم تجربه‌های این‌چنینی داشته‌اید و می‌دانید منظورم چیست.
درباره ثانیه‌هایی طلایی پس از یک حادثه یا سانحه صحبت می‌کنیم که زندگی خیلی‌ها به آن لحظات حساس گره خورده‌است. لحظاتی پیش از رسیدن نیرو‌های امدادی که ما باید هر آنچه را می‌دانیم برای کمک به فرد آسیب‌دیده به‌کار ببندیم. همه فوریت‌های پزشکی مهم هستند، در بین آنها موقعیت‌هایی مانند بسته شدن راه‌تنفسی از آن اتفاقاتی است که تا رسیدن نیرو‌های امدادی هم نمی‌توان صبر کرد. موضوع مهمی که امروز به‌مناسبت روز اورژانس و فوریت‌های پزشکی بهانه‌ای برای ما هم شد تا به آن بپردازیم و خیلی کاربردی درباره‌اش با شما صحبت کنیم.
۴ تا ۶ دقیقه
مغز انسان در صورت نرسیدن اکسیژن پس از ۴ تا ۶ دقیقه دچار مرگ می‌شود.
دوسوم
دوسوم کسانی که دچار خفگی می‌شوند، کودکان هستند.
کمتر از ۳ سال
بیشتر کودکانی که دچار خفگی می‌شوند کمتر از سه‌سال سن دارند.
فوریت‌های خطرناک
فرقی نمی‌کند که چه‌چیزی راه گلو را بسته باشد، غذا یا هرشیء دیگری مانند سکه و دکمه می‌تواند موقعیت خطرناکی را برای فرد ایجاد کند. پیش از این هم گفتیم از آنجایی که نمی‌توان تا رسیدن نیرو‌های امدادی برای کمک به فرد آسیب‌دیده صبر کرد باید سریع وارد عمل شد. برای همین در ادامه چند موقعیت مختلف خفگی را باهم بررسی و برای آن راهکار می‌یابیم. یادتان باشد که پیش از انجام هرکاری باید به خودتان مسلط باشید. درغیر این‌صورت شما هم به بخشی از مسئله تبدیل می‌شوید.
نشانه‌های خفگی
معمولا نخستین نشانه‌ای که ما را متوجه فرد آسیب‌دیده می‌کند، این است که او با دست‌هایش گلوی خود را گرفته باشد. درغیر این‌صورت باید از روی این نشانه‌ها متوجه مشکل در تنفس او شد.
- ناتوانی در صحبت کردن
- سختی در تنفس
- سرفه آرام یا پرقدرت
- تغییر رنگ پوست، لب و ناخن‌ها به سمت آبی
- پوستی که ابتدا سرخ و سپس به سمت رنگ پریدگی و آبی شدن پیش می‌رود.
- بی‌هوشی
انواع خفگی
اگر فرد مصدوم می‌تواند از خود صدا در بیاورد و بلند سرفه کند، یعنی خفگی‌اش از نوع خفیف است و باید در کنارش ماند و اجازه داد سرفه کند. در صورت نگرانی از تنفس مصدوم هم می‌توان با ۱۱۵ تماس گرفت.
اگر فرد مصدوم سرفه می‌کند ولی بی‌صدا یا با صدای خیلی کم، نمی‌تواند حرف بزند، تنفسی صدادار دارد، پوست و لب‌هایش کبود شده یا اگر کودک است نمی‌تواند گریه کند، یعنی خفگی‌اش از نوع شدید است و باید فوری وارد عمل شد.
۵ ضربه به پشت، ۵ ضربه شکمی
زمانی که چیزی در مسیر‌های تنفسی فرد گیر می‌کند، تنها کاری که از دست ما برمی‌آید، آزادسازی این راه‌های تنفسی است. برای این منظور باید از تکنیک ۵ ضربه به پشت و ۵ ضربه شکمی استفاده کرد و آن‌قدر به این کار ادامه داد تا فرد نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند یا هوشیاری‌اش را از دست بدهد. این فشار‌ها کمک می‌کند تا هوا از ریه‌ها مانند عملی که سرفه کردن انجام می‌دهد، خارج و مسیر هوایی باز شود. تکنیک ۵ ضربه به پشت و ۵ ضربه شکمی برای همه کارایی دارد ولی با ملاحظات و، اما و اگر‌هایی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
۵ ضربه به پشت
در کنار و پشت فردی که در حال خفگی است بایستید. برای کودکان می‌توانید روی زانوهایتان و پشت کودک قرار بگیرید. یک دستتان را برای حمایت جلو و روی قفسه‌سینه او قرار دهید. فرد در حال خفگی را از کمر خم کنید تا تنه او حدودی موازی با زمین شود. با پاشنه دست (کف دست در مجاورت شست) ۵ بار بین دو شانه او ضربه بزنید.
۵ ضربه شکمی
پشت فرد بایستید. برای تعادل یکی از پاهایتان را کمی جلوتر قرار دهید. دستانتان را به دور کمرش حلقه کنید. سپس یک دست خود را مشت و آن را کمی بالاتر از محل ناف او قرار دهید. با دست دیگرتان، مشت خود را بگیرید و محکم به داخل شکم و به سمت بالا فشار دهید مانند اینکه می‌خواهید یک نفر را از پشت بلند کنید. برای انجام این حرکت در بچه‌ها، باید پشت آنها و روی زانوهایتان بنشینید.
- نکته: این دو حرکت را پشت سر هم انجام دهید و آن‌قدر تکرار کنید تا راه تنفسی فرد باز شود یا هوشیاری‌اش را از دست بدهد.
- نکته: به فردی که صاف ایستاده‌است، ضربه به پشت نزنید. نیروی جاذبه می‌تواند سبب پایین‌تر رفتن جسم خارجی شود. فرد باید رو به جلو خم شده‌باشد.
- نکته:اگر شما تنها نجات دهنده هستید، ضربه به پشت و فشار شکمی را پیش از تماس با فوریت‌های پزشکی (۱۱۵) شروع کنید. اگر فرد دیگری در دسترستان است از او بخواهید تماس بگیرد و شما مشغول امدادرسانی شوید.
- نکته:اگر فرد هوشیاری خود را از دست داد باید احیای قلبی ریوی استاندارد (CPR) یعنی ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی را اجرا کنید.
وقتی بیمار هوشیار نیست
اگر فرد هوشیاری‌اش را از دست داده و بیهوش شده‌است، از این روش برای کمک به او بهره بگیرید:
- شخص را در حالت خوابیده به پشت بر روی زمین دراز کنید و دست‌هایش را در کنار بدنش قرار دهید.
- راه تنفسی را باز کنید. اگر جسم را ته حلق یا بالای گلوی او می‌بینید، با انگشت آن را خارج کنید.
- احیای قلبی ریوی (CPR) را درصورتی آغاز کنید که جسم در راه تنفسی باقی مانده‌است و او پس از اقدامات گفته شده به شما پاسخی نمی‌دهد.
- نکته: ماساژ قلبی که در احیای قلبی ریوی انجام می‌شود، ممکن است به برطرف شدن انسداد مجاری کمک کند. حتما در فاصله‌های معین دهان او را بررسی و کنترل کنید؛ شاید جسم خارجی را ببینید.
- نکته: اگر جسم خارجی را نمی‌بینید، سعی نکنید که با انگشت راه تنفسی او را باز کنید، چون با این‌کار جسم خارجی بیشتر به داخل فشار داده می‌شود.
وقتی بیمار خودم هستم
- درصورتی که چیزی در گلویتان گیر کرد و تنها بودید از فشار شکمی برای کمک به خودتان استفاده کنید.
- یک مشتتان را کمی بالاتر از محل ناف خود قرار دهید.
- با دست دیگرتان مشت خود را بگیرید و بر روی یک سطح سفت مانند میز یا صندلی تکیه دهید.
- مشت خود را محکم به سمت داخل شکم و بالا فشار دهید.
وقتی بیمار باردار است
- برای باز کردن راه هوایی یک خانم باردار یا فردی چاق احتیاط بیشتری نیاز است و با این روش به او کمک کنید.
- دستانتان را کمی بالاتر از حالت مانور عادی قرار دهید. زیر استخوان جناغ سینه و بالای محل اتصال دنده‌های تحتانی مکان مناسبی است.
- محل را محکم به داخل سینه فشار دهید و سریع دستانتان را به سمت بالا بکشید.
- این حرکت را آن قدر تکرار کنید تا مسیر تنفسی باز شود.
وقتی بیمار زیر یک‌سال است
یک موقعیت نشسته را در نظر بگیرید و کودک را در حالتی که صورتش رو به زمین است بر روی ساعد دستتان نگه‌دارید. در این حالت باید ساعد دست خود را بر روی ران پایتان تکیه بدهید. سر و گردن کودک را با دست به طوری‌که سر او پایین‌تر از تنه‌اش باشد، نگه دارید.
با پاشنه دستتان با ملایمت ولی قوی، ۵ ضربه به وسط کمر نوزاد بزنید. نیروی جاذبه و قدرت ضربه به پشت باید جسم گیر کرده در مجاری هوایی را آزاد کند.
کودک را بر روی ساعدتان و به صورت سر بالا بگیرید، به طوری که سر او پایین‌تر از تنه‌اش باشد. اگر باز هم نفس نمی‌کشد دو انگشت را که بر وسط استخوان جناغ سینه او قرار داده‌اید، ۵ بار فشار دهید. با هر فشار، سینه باید حدود چهارسانتی‌متر فرو برود. با هربار فشار آوردن اجازه بدهید سینه به حالت اولیه‌اش برگردد و بعد حرکت را تکرار کنید.
- نکته: اگر تنفس دوباره آغاز نشد، ضربه به پشت و فشار قفسه‌سینه را آن قدر تکرار کنید تا نیرو‌های امدادی از راه برسند.
- نکته: اگر راه هوایی کودک باز شد ولی نفس نمی‌کشید. احیای قلبی ریوی (CPR) را باید آغاز کنید.
- نکته: حواستان باشد که انگشتانتان را رو به عقب بگیرید تا به سر نوزاد ضربه وارد نشود.
- نکته: اگر کودک بیشتر از یک‌سال دارد و هشیار است، فقط فشار شکمی کافی است.
- نکته: مواظب باشید با فشار بیش ازاندازه به دنده‌ها و اندام‌های داخلی کودک آسیب وارد نکنید.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
